Boterbomen, klinkers, gave waag, bruin fruit en kiekje
Foto’s: Jan Blaauw – Tekst: Willem Altena
Wie ver reist, kan een lang verhaal vertellen. Maar van een eendaags touringcartripje door de Súdwesthoek kan je ook heel wat opsteken. De 54 VHS’ers en ene Bolswarder ITS-buschauffeur hoorden dinsdag 30 september nogal op en keken ogen uit van wat er in Balk en Workum aan erfskip nog te bewonderen is.
En helaas tegelijkertijd is verdwenen… Zoals in Gaasterlands hoofdplaats, waar vlakbij het monumentale raadhuis de fameuze boterwaag een prooi van de slopershamer werd, zo vertelde rondleider Johan Heegsma. De Snekers snapten zichtbaar zijn verdriet, want zij delen in hun stad immers eenzelfde verlies.
Niet lang getreurd, want al gauw ging het na kijkjes langs mini-riviertje De Luts bij It Bûterhûs (bouwjaar 1633), Balkster boterbomen (iets jonger) en doopsgezinde kerk naar uitspanning Teernstra voor een oppeppende bak koffie met sprits. Dorpsrondleider Johan Heegsma verzorgde een smeuïg tussendoortje over de voorname historie van zijn boterdorp. De naam Balk – in ’t Engels uit te spreken als ‘bok’ – was ooit zelfs in Londen een begrip, beweerde hij.
Het gezelschap toog vervolgens naar Koudum. In dorpscentrum De Klink hield VHS’ clubhistorica Alice Booij tussen soep en geserveerde lunchbroodjes door een leerzame causerie over hoe Súdwesthoeksters zich door de eeuwen heen van A naar B bewogen. In het begin ging dat echt niet in een rechte lijn, want er was altijd wel een moeras of stuk ondergelopen land waar je te paard, te voet of te kar omheen moest.
Dan maar een vaart graven en er met een bootje op uit. Roeiend, trekkend, zeilend, later zelfs tuffend. Totdat iemand klinkers en daarna asfalt uitvond, waardoor aldoor meer wegen werden aangelegd en ook het kleinste gat (Lytsewierrum) op de grootste stad (Sneek!) aansloot.
Kostte de kuier Koudum-Workum eertijds een halve dag struikelen, nu is dat stukje over de N359 op zes dikke buswielen een peuleschilletje. In het zonovergoten, sfeervolle centrum van het IJsselmeerstadje werden de Waterpoortstedelingen bijgepraat over het behoud van de (daar wél nog volledig gave!) waag en het al net zo schitterende stadhuis.
Voor een afsluitend koel sapje en heet bruin fruit zette het gezellige gezelschap koers naar Bolsward. Naar de Blend, om preciezer te wezen, het leuke horeca-onderkomen in het voormalige gemeentehuis aan de Jongemastraat.
Tussen Bolsward en Sneek tenslotte gebeurde er eigenlijk niks bijzonders. Behalve dan dat sommigen zich alvast opmaakten om ‘un bitsje netsjes’ op het klassieke kiekje naast de bus op het Schuttersveld te kunnen staan…
