Deftige scheldbrieven leiden Snekers naar Drents landgoed

Door Willem Altena

Als jij en jouw familie veel geld, grond en andere dure dingen hebben, kun je onderling ook lekker veel ruzie maken. Elk voordeel heeft zijn voordeel. Zo voelde het althans, toen VHS-secretaris Gea van Dijk en reisleider Truusje van Wayenburg, in een volle bus met voornamelijk uitkeringsgerechtigden op weg naar Eelde-Paterswolde, mooi op toon scheldbrieven voorlazen uit het archief van het vermogende Groninger geslacht Hesselink.

De brieven, een 360 stuks uit een schoenendoos, dateren uit de tweede helft van de negentiende eeuw en hebben een Sneker tintje. Ze zijn, via Marktplaats, in bezit gekomen van onze oud-voorzitter Henk Stallmann. Gea en Truusje deden thuis de nodige moeite om de met kroontjespen geschreven brieven te ontcijferen. Het Nederlandsch van toen klinkt ons ouderwets in de oren.

Het moet gezegd dat de Hesselinks elkaar in de meest fraai geformuleerde bewoordingen de mantel uitvegen. Duidelijk is dat de elkaar van alles verwijtende vitteraars van goede komaf en hoog opgeleid zijn. In een van de schrijvens spreekt een voelbaar ziedende zus Johanna een met haar gebrouilleerde broer Jacob keurig met ‘ge’ aan… (klik hier voor de gehele brief en het antwoord erop van Jacob)

Tegen de tijd dat de VHS’ers, op deze zonnige dinsdag 24 september, in de bovenzaal van De Notenkraker van zustervereniging Ol Eel neerstreken, stonden ze stuk voor stuk in de waakstand. Nergens voor nodig, bleek al gauw uit het (beeld)verhaal van Vera Lolkema over de geschiedenis van de familie Hesselink. Bonje maken deden ze binnenskamers; naar buiten toe – richting dorp en gemeenschap – waren ze prima te pruimen. Bijna gewone mensen.

Gerustgesteld lieten de Snekers zich de uren daarna onder leiding van Vera langs de landgoederen in en rond het Drentse tweelingdorp voeren. Met fraaie namen als Vosbergen, De Marsch, Lemferdinge en Westenbroek, een hele gordel van grootgrondbezittingen, hoog en droog op de zandrug, opgericht door welgestelde lieden.

Bij landgoed De Braak – dat al in 1705 wordt genoemd – lette het gezelschap extra op, want die heerlijkheid werd in 1827 gekocht door Abraham Hesselink, een Groninger die fortuin maakte als olieslager. Dertien jaar eerder trouwde hij op ons stadhuis aan de Marktstraat met de Sneekse Aaltje Bleeker – die zich daarna Alida liet noemen. De twee kregen elf kinderen, de meesten in Sneek.

Toen het gezin naar Paterswolde verhuisde, had de befaamde groenontwerper Lucas Pieter Roodbaard het 30 hectare grote tuingebied de typisch Engelse landschapsstijl aangemeten. De cultuurhistorische waarde van De Braak, alweer lang eigendom van Natuurmonumenten, is groot, aangezien de oorspronkelijke zichtlijnen, vijvers, kronkelgrachten, slingerpaadjes en lanen geheel intact zijn gebleven.

Bijzondere elementen zijn een kettingbrug (die tegenwoordig iets hoger ligt, waardoor je geen natte sokken meer krijgt), een (nogal kalend) vrijerslaantje en, niet te vergeten, een onvervalst doolhof! Vooral dat groene labyrint kon zich in de uitgelaten vreugde van de grijze groep uit de Waterpoortstad verheugen.

Omdat er na de hergroepering bij de touringcar enige twijfel over ieders presentie ontstond, beende Gea terug en riep aan de rand van het donkere doolhof: ‘Binne hier nòch meensen?’’. Toen er geen antwoord kwam, startte de chauffeur de autobus en reed hij gauw weg. Tijdens de terugreis zijn weer enkele Hesselink-brieven voorgelezen. Die waren welhaast nóg valser van toon…

Fataal schaatstochtje eist vier slachtoffers

Abraham Hesselink kwam tragisch om het leven. En hij niet alleen. Op een mooie winterdag in 1858 ondernam de 70-jarige met vijf volwassenen en twee kinderen een schaatstochtje over de bevroren weilanden nabij De Punt. De jongens van 9 en 12 jaar, geen familie overigens van Hesselink, schaatsen vooruit. Ze kwamen echter te dicht bij het pas gegraven Noord-Willemskanaal, waar het ijs dunner en het water veel dieper was. De kinderen vielen in een wak, waarop Hesselink en een 52-jarige vader – een dominee – er snel naartoe schaatsten. Bij de dappere reddingspoging schoven beiden onder het ijs.  Alle vier verdronken.

Geplaatst in Uncategorized.